Kürt Ozanı Dengbej Şakiro Kimdir? Hayatı

Gerçek ismi Şakir Deniz namıdeğer Şakiro’nun hayatını sizlere aktaracağız.Şakiro ,Kürtler arasında bambaşka yeri olan bir kişiliktir.Sesi ve okuduğu eserle Kürtler’in hafızasında yer edinmeyi başarmıştır.

Şakiro Nerelidir?

Şakiro, 1936 yılında Ağrı’da doğmuştur. Şakiro,kendisi gibi dengbej olan Resoyê Gopala‘nın öğrencilerindendir.Şakiro Ağrı’nın Toprakkale köyünde doğmuştur.Babasının ismi Bedih Deniz’dir.Şakiro ve ailesi defalarca zorunlu olarak göç etmek zorunda kalmışlardır.

Şakiro’nun babası Ağrı İsyanına katıldığı gerekçesiyle tüm aile 1959 yılında memleketleri Ağrı’dan Adana’ya sürgüne gönderilmişlerdir.7 yıllık sürgün hayatından sonra aile 1966 yılında aralarında Muş, Erzurum,Ağrı,İzmir gibi şehirlere dağılmışlardır.

Şakiro Hangi Aşirettendir?

Şakiro, Redki aşiretine mensuptur.Redki aşireti Zilan (Zilli) aşiretler konfederasyonuna bağlıdır., Şakiro’nun babası Bedih,Bedihê Zilli ismi ile tanınmıştır.

Şakiro’nun Dengbej Hayatı

Dengbej türkü,şarkı söyleyen sanatçı anlamında kullanılmaktadır.İşte Şakiro’nun Dengbejliğe giden hayatı..

Şakiro’nun denbebejliği (sanatçılığı) aslında kendisinden çok önceleri yaşayan kendi gibi ünlü dengbej olan dengbêj Evdalê Zeynıkê’nin de köyü olan Tutak’ın Cemalverdi köyüne göç etmesiyle başlar. Burada Evdalê Zeynıkê’yi görmüş olan meşhur dengbêj, Bedihê Kor (Bedihê Çevşuşe)da yaşadığından, Şakiro kendisinden çok etkilenir. Küçük yaşlardan, 18, 19 yaşına kadar Cemalverdi köyünde yaşayan Şakiro, Bedihê Kor’dan dengbêjlik hakkında çok şey öğrenir. Daha sonrasında ise bir çok Kürt bölgesini gezip, bir çok dengbêj ile tanışıp, yavaş yavaş isminden söz ettirmeye başlar. Tanındıkça dönemin meşhur dengbêjleri ile de tanışıp, onlarla gezer. Bunlar; Mıstefayê Çiftbori, Feqiyê Qızqapanê, Kazoyê Garısya, Ferzê, Evselamê Koşkê ve Şakiro’nun hocası olacak dengbej olan Resoyê Gopala (Reso).

Şakiro ,Resoyê Gopala tanınmış ismiyle Dengbêj Reso ile birlikte köy köy, bölge bölge gezer.

Kürtler arasında güzel sesinden dolayı Şakiro’ya “Kewê Ribat” (Rabat Kekliği) ve “Şahê Dengbêjan” (Dengebejlerin Şahı) olarak da anılmaktadır.

Ondaki “xulxulandin-hawînî” (gırtlak yapma) çok az dengbêjde görünen özelliklerinden en önemlilerindendi.

Şakiro’nun Eserleri

Kasetleri elden ele dolaşan ,yüzlerle ifade edilen klamları ile Sözlü Kürt Edebiyatı’na adını altın harflerle yazdıran Şakiro geride hafızalara kazınacak eserler bırakmıştır.En tanınmışları Gulê Dêran, Şerê Mala Nasir, Eliyê Pûrto, Nêçîrvano, Geliyê Zîlan, Esmer, Kejê ve Sebrê gibi onlarcası..

Şakiro’nun eserlerinde bir hikaye barınmaktadır.Örneğin aşk destanı olan Siyabend ile Xecê ile Rus’lara karşı savaşan Bişarê Çeto eseri gibi.

Şakiro öldüğünde arkasında muazzam eserler bırakmış olmasına rağmen amatör bir şekilde eserler yayınlanmıştır. Onu stüdyoya sokmaya çalışan tarihçi Mahmut Akyürekli’yi, “Orada dinleyici yok, ılık su dolu tas yok, hepsinden önemlisi oturulacak minder yok” diyerek reddetmişti.

Şakiro Özcan Deniz’in Amcası

Özcan Deniz, Şakiro’nun(Şakir Deniz) öz yeğenidir.Özcan Deniz birçok kez çeşitli platformlarda amcası Şakiro’dan bahsetmiştir.

Şakiro: “Kürtler’e Kırgınım”

Kanserden dolayı 1996 yılında İzmir’de, yokluk içinde aramızdan ayrılan usta dengbêj, ölmeden önceki son demlerinde kendisiyle çalıştığı gazete adına röportaj yapmak isteyen Gazeteci Rahmi Batur’a konuşmak istememiş ve nedenini de şöyle açıklamıştı;

‘Kürtlere kırgınım. Kürtler değerlerine, dengbêjlerine sahip çıkmıyor. Türklere bir bakın Bir Aşık Veysel’leri vardı, ona sahip çıkıldı. Bütün dünyaya onu tanıttılar. Bir Reşo’muz vardı. Hepimizin ustası. Aç öldü.. Şimdi söyle bakalım seninle nasıl konuşayım ve gönlümü nasıl açayım?’

Şakiro’nun Ailesi

Şakiro’nun iki hanımından toplam 6 çocuğu olmuş, ama halen hayatta olanların sayısı 4. Çocuklardan kız olan Türkiye’de, geri kalan 3 erkek çocuk ise Almanya’da yaşamaktadır.

Şakiro’nun Mezarı Nerede?