Mihemed Şêxo, Kürt müziğinin adeta mihenk taşlarından biridir.Yaptığı besteler bile bugün birçok müzisyene ilham oluyor.Günümüzdeki en çok sevilen bazı şarkılar Mihemed Şêxo‘ya aittir.
Mihemed Şêxo Nereli?
8 Ağustos 1948 tarihinde Suriye’nin Rojava Kürt bölgesi olan Qamişlo(Kamışlı) şehrine bağlı Girbanina köyünde dünyaya gelmiştir.Daha sonra Xecokê köyüne taşınırlar.11 kardeşin en büyüyüğüdür.
Mihemed Şêxo Hayatı
Asıl adı Muhammed Salih Şeyhmus olan Mihemed Şêxo küçük yaşlarda müziğe ilgi duymaya başlamıştı.Ailesinin maddi sıkıntılarından dolayı okula geç başlar.Okula gitmeden önce köy imamından Arapça ve Kuran okumayı öğrenir.
1965 yılında ortaokulu okuduğu dönemde ünlü sanatçı Aram Tigran ile tanışma fırsatı bulmuştur.
1967 yılında Suriye ile İsrail arasında yaşanan savaştan dolayı Şêxo, ailesinin yaşadığı maddi sıkıntılardan dolayı evin en büyük kardeşi olarak eğitimini yarıda bırakır ve ailesine destek olmaya başlar.
1970 yılında Suriye’deki Kürt ve Kürtçenin üzerinde olan baskılardan istediği müzik ortamını bulamayan Şexo,Türkiye’ye kısa süre için geldiyse burda da istediğini bulamaz,en son çare olarak Lübnan’ın başkenti Beyrut’a gitmeye karar verir.
Beyrut’a gelen Şexo’nun profesyonel müzik hayatı bu şekilde başlar.
Mihemed Şêxo, Lübnan’da bir grup Kürt sanatçı ile “Koma Serkeftin” (Başarı Grubu) adında bir müzik grubu kurdu.
Mihemed Şexo, Beyrut’ta 2 yıl boyunca Müzik Merkez Birliği’nde müzik eğitimi alır ve sanatçı diploması almaya hak kazanır.
11 Mart 1970’te Saddam Hüseyin ile Iraklı Kürtler arasında yapılan özerklik anlaşmasına destek ve dayanışma amacıyla 18 Aralık 1971’de Beyrut’un Rivoli sinemasında bir şenlik düzenlenir. O da bu geceye katılır. Bu etkinlik Mihemed Şêxo için çok iyi fırsat olmuştur.Zira burda birçok sanatçıya kendini tanıtma fırsatı bulur.
1972 yılında bir etkinlik için Bağdat’a gider, Bağdat Radyosu’nda birkaç şarkısını kaydeder. Orada dönemin Tehsîn Taha, Mihemed Arêf Cizîrî ve Îsa Berwarî gibi Kürt sanatçılarıyla görüşür ve onları yakından tanır.
1973 yılında Şam’a giden Mihemed Şêxo, orada ‘Ay Gewrê’ albümünü çıkarır.Fakat Suriye’de siyasi baskılara maruz kalır ve tekrardan Irak Kürdistan Bölgesi‘ne gider.
1976 yılında Saddam Hüseyin ile Kürtler arasındaki savaş nedeniyle İran’a gider ve burda bir süre öğretmenlik yapar.Burda Nisrîn Hisên Melek adında bir kızla tanışır ve evlenirler.Şêxo’nun bu evlilikten 4 çocuğu olur.
6 Mart 1975 yılında Irak ile İran arasında Cezayir Anlaşması’nın imzalaması üzerine İran, Mele Mustafa Barzanî’ye olan desteğini çekti. Devriminin başarısızlıkla sonuçlanması üzerine Şêxo, İran’ın Mahabad kentine gitti. Burada “Ey Felek” isimli albümünü çıkaran Şêxo, milli duyguları bir kez daha stranlarına işledi. Bunun üzerine İran rejimi tarafından Azerbaycan sınırına sürüldü. Şêxo, burada da Farsçayı öğrendi.
1979 yılında Suriye’nin başkenti Şam’a gider bir müzik marketi açar.Ancak rejim güçleri çalışmasına izin vermeyerek, dükkanını kapatır ve zindana atılır.
Fakat Mihemed Şêxo zindana atılmasına rağmen şarkılar yazmaya devam eder. Bugün en bilenen şarkılarından çoğunu zindanda yazmıştır.
Mihemed Şêxo’nun hapishanelere atılmasına ve oralarda işkence görüp tırnaklarının koparılmasına rağmen kendisi sazını bırakmıyor.
1983 yılında serbest bırakılan Şexo memleketi Rojava’nın Qamışlo şehrine gider.Döndüğü zaman artık o Rojava’da herkesin şarkılarını bildiği, dinlediği bir müzisyen olmuştur.
1986 yılında son albümünü çıkarmıştır.
1989 yılının başlarında hastalanan Mihemed Şêxo 9 Mart 1989’da hayata gözlerini yumar.
Ölüm haberi ile birlikte bütün Rojava’da büyük Şişli escort üzüntü ile karşılanır. Aynı gün içinde toprağa verilen Mihemed Şêxo‘nın cenazesine iki saatte 70 bine yakın kişi toplanır. Cenazesi büyük bir katılım ile memleketi Qamışlo’da toprağa verilir.
Şêxo, eserlerinde sürekli Kürt halkının yaşadığı kederi anlattı
Eşsiz bir ustalıkla sanatını icra eden Mihemed Şêxo Kürdi bir ruhla şarkılarına modern bir biçim vermiş ve halka sunmuştur. Öyle bir ustalık ki bu şarkıları birer başyapıta dönüşmüş ve hiçbir zaman eskimemiştir. Her Kürt için her an duygulara hitap eden bir şarkısı vardır.
Şêxo, tüm yaşamı boyunca yoksulluk çekmiş ve zulüm görmüştür.
Ablası Leyla Şêxo
“Mihemed, halkımı uyandırmak istiyorum, Şirinevler escort sanatımı terk etmeyeceğim, kültürümü terk etmeyeceğim, halkımı yüzüstü bırakmayacağım diyordu.”
Şêxo’nun Ay Le Gule, Nesrin, Eman Dilo, Şerine Nu Gihaye, Heps û Zindan, Min Bihisti gibi birçok şarkısı hala çok sevilerek dinleniliyor.
2011 yılında Suriye’de başlayan savaşla beraber Rojava’yı yöneten Kürt güçleri Mihemed Şêxo’nun anısına Qamişlo’da bir Kültür ve Sanat Merkezi kuruldu. Merkezde 6 sanat grubuna müzik eğitimleri veriliyor. Mihemed Şêxo’nun günümüze taşıdığı Kürt müziğinin Muratpaşa escort üzerine yeni eserler inşa edilmeye çalışılıyor.
Şêro Hindê de 2019 yılında Rojava Film Komünü ile Mihemed Şêxo’yu anlatan bir belgesel yaptı.
Mihemed Şêxo, ölmeden önce kendisini sevenlere şöyle vasiyet etti:
“Gava ez mirim gelî zindiya
Min ne veşêrin wekû hemiya
Gorêt min çêkin bin siha çiya
Kêlêt min çêkin ji dû keziya
Hemî adara hûn min hoşiyar kin
Da bikme şînî ji bo me hemiya”
Sesi hala yanılanıyor
Türkçesi
“Ey yaşayanlar, ben ölünce
Gömmeyin herkes gibi
Mezarımı dağların dibine kazın
İki belik olsun mezar taşlarım
Her Mart’ta uyandırın beni
Ki neşelendireyim hepimizi”
Mihemed Şêxo Mezarı Nerede?
9 Mart 1989 tarihinde vefat eden Mihemed Şexo‘nun mezarı Qamışlo’da yer alan Hilelike Mezarlığı’nda bulunmaktadır.
Mihemed Şêxo Albümleri
Bazı albümleri
Ay Lê Gulê, Dıl Perîşanım, Nesrîn, Gulizar, Cana Min – Sînem, Koçe me barkir, Nalinek, Ême, Ey Felek
